TỰ SỰ
Trong từng ngày, ngẫm nhìn đời sống quanh mình, tôi nhận thấy con người trôi theo dòng đời chẳng khác là bao so với những hạt bụi trôi nổi trong không gian vô định của cuộc sống. Xã hội thực tại như một đám bụi vũ trụ mịt mờ trôi theo quỹ đạo của vòng luân hồi bất tận.
Con người và vạn vật trong vũ trụ hiển hiện giống nhau đến lạ lùng. Mọi thứ đều biến chuyển không ngừng. Mọi sự đều vô thường.
02.2019
Nguyễn Xuân Lục
LỜI GIỚI THIỆU
Chỉ lẳng lặng nương vào tấm vóc nguyên cốt của Sơn cũ, Sơn ta mà đọc vị, gọi ra được một câu chuyện khác cho Sơn mài Việt đương đại, Nguyễn Xuân Lục thâm trầm mà tươi mưởi với một đĩa màu riêng, mặc sức bay lượn với những gì chợt nghĩ, chợt thấy trên Cánh đồng Trời vô định, vô hạn của Sáng tạo Nghệ thuật.
Con người – hạt bụi trần gian, cũng là những thiên thể kỳ lạ, kỳ diệu của Tạo hóa. Lá cỏ lay động mắt ta nhìn. Trời định thiên nhiên, nhưng nghệ sĩ lại âm thầm đánh thức một thiên nhiên khác, đeo bám phận người kiếp vật trong cõi nhân gian.
Không dám động tay theo Thượng Đế định phận muôn loài, nhưng những lời mách bảo vô thức trên cao xanh đã cho Nguyễn Xuân Lục nhẹ bước, giăng mắc sự hòa điệu giữa tâm hồn người và tâm hồn vũ trụ. Gần ta đấy mà ta đâu có biết cho đến khi bóng câu qua cửa.
Phận người cứ đẹp đẽ theo nếp nhà. Đất nước và Dân tộc nhờ vậy mà trường tồn. Nguyễn Xuân Lục vẽ như buông theo ngọn gió siêu hình thoắt ẩn thoắt hiện trên mặt vóc. Tiết khí bốn mùa, chẳng dám cầu mà vẫn viên mãn trong tranh.
Chắp tay gọi con người trần gian là hạt bụi. Trời Đất mở lòng, cho Nguyễn Xuân Lục quyền năng bí ẩn khi đặt bút, gọi màu thiêng từ đáy vóc.
Họa sĩ Lương Xuân Đoàn
Phó chủ tịch thường trực Hội Mỹ Thuật Việt Nam
https://www.youtube.com/watch?v=cXZ9Tmu_ebI&feature=share
https://hanoigrapevine.com/vi/2019/03/exhibition-particles-nguyen-xuan-luc/
SƠN MÀI CỔ NGOẠN HIỆN SINH…
Họa sỹ trẻ Nguyễn Xuân Lục xuất thân ở vùng đất trăm nghề, và nhất quyết đi theo ngành sơn mài ngay khi bước chân vào đời, như một cái duyên nghiệp cận tủy sống xuyên suốt. Cái nhìn có không khí thiền môn tâm sự với sự toát khí sáng ra từ những tranh thiên thể đa trạng thái gần đây nhất không phải tự nhiên mà có. Nó bắt đầu dần dà lần lượt từ loạt tranh dung dị các thiếu nữ; rồi bà mẹ trẻ bế vựng tiểu thiên thần; rồi phong cảnh trung tâm thủ đô bằng cái nhìn biểu hiện pha trừu tượng… Rồi đến thân thể người hóa thành cây cỏ và rồi cả thường xuyên tĩnh tại cá nhân chiêm nghiệm… Ngoài tác phẩm, họa sỹ còn bình thản bày tỏ cái nhìn từ bên trong của mình bằng những ý hết sức ấn tượng mà tôi may mắn được đọc. Ví dụ: “Sự chuyển biến về mặt nhận thức tâm linh khiến ta trở nên giàu lòng trắc ẩn, yêu thương con người và thiên nhiên nhiều hơn, thường đến sớm với ai từng trải qua biến cố khủng khiếp, hoặc có trải nghiệm cận tử… Còn khi con người chạm vào trạng thái cô đơn, tĩnh lặng tuyệt đối, lại có được sự chuyển biến lớn về mặt nhận thức…”
Thú thật là khi được tĩnh tại yên yên quan sát sự quay cuồng cùng tận của những “hạt bụi người” trong mảng tranh thiên thể tinh khôi của Xuân Lục, tôi tự nhiên dập dồn cùng lúc nhiều liên tưởng đa chiều sinh thực khí tinh thần sống động về nghệ thuật trong tâm tư. Nỡ nói ra thì chắc làm ai nghe cũng cau mày kinh ngạc. Ví dụ như khi xem loạt tranh này, chẳng hiểu sao mà tự nhiên dòng cảm giác cũ về văn chương đạo giáo đa chiều thuở xưa trong tôi dựng hồn sống dậy. Tôi chợt bừng ý hiểu ra tại sao lịch sử cho rằng văn hào Ngô Thừa Ân hoàn thành đại thuyết Tây Du Ký năm ngài bước vào tuổi thất thập, đầu thế kỷ XVI. Bừng tiếp ý hiểu lý do tại sao ngài “khai sinh” cho chính thể trong tiểu thuyết thần tiên về nhân loại này hai chữ Ngộ Không (họ Tôn) và thế nào là điều đầu tiên cần thiết ở loài người. Hiểu nữa, thần chú duy nhất khắc kỷ hiệu quả ở việc thực hành tu tập đạo lớn tại sao lại được gọi là “khẩn cô nhi chú”… Giá trị nghệ thuật vĩ đại tới mức thế hệ sau cho rằng người sáng tạo đã nhận được “bí mật của vũ trụ” mới tạo tác được áng văn chương kinh điển này. Bởi tác phẩm lớn đó không chỉ bao hàm “kiến trúc thành tòa” về đạo lý của con người mà cả nhận thức chân ảnh về vũ trụ quan đúng đắn trước cả khi khoa học vật lý – lịch sử – khảo cổ học… của thế giới hiện đại bước vào xác thực vài trăm năm sau bởi vật chứng thám nghiệm bằng các phương tiện hiện đại!
Ngắm đi nhìn lại tác phẩm và tác giả sơn mài đương đại tìm, gieo cách thưởng thức cổ ngoạn phong cảnh vũ trụ từ trục nhìn hiện sinh. Tự nhiên tôi cũng không hiểu sao (chắc bởi cái đầu vẩn vơ cố hữu của mình) lại chợt thấy ra đôi con số đứng riêng, mà lại gắn nhiều (không biết là ngẫu nhiên hay trói buộc?) trong đường sự nghiệp sáng tác của Xuân Lục, mà như cách nói dân gian là “vào ba, ra bảy”. Họa sỹ Nguyễn Xuân Lục sinh năm 83, tốt nghiệp trường Mỹ thuật năm 07. Tác giả tham gia triển lãm lần đầu bằng tranh sơn mài tại Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh trong nhóm 17 họa sỹ. Hết năm 2018 vừa qua, trước khi bước vào triển lãm cá nhân đầu tay này, thì họa sỹ đã lần lượt đưa tranh sơn ta đi tham dự đúng… 17 triển lãm nhóm khác nhau, khắp trong – ngoài nước. Và triển lãm cá nhân xác định sự trưởng thành của tâm thức cá thể mang tên Bụi với phong cảnh vũ trụ đa hình đời sống các thiên thể; thả chiếc thuyền độc mộc vào dòng hành trình lớn của suối nguồn mỹ thuật sơn mài dân tộc đã du hành sắp được một thế kỷ. Việc này cũng bắt đầu thành toàn đúng vào năm, mà tác giả cộng tròn “tuổi mụ” là…37 tuổi!
Cái nhìn về bề mặt những góc tranh thiên thể thú vị ba chiều, ẩn sâu là cảm thức tâm tư về đời sống nhân sinh của xứ này, lại quý vì tạo chất – dựng hình bằng chất liệu Sơn Mài Ta ưu Việt. Với ai từng ngộ được sao mới là thực quý của việc du hành “ẩm”, “ngộ” thần thái thường; thì hy vọng có người quan chiêm được đó là những “chất đảo chiều” của “sâm tam thất” hiến tới tay tới mắt người xem; ở bất kỳ ai biết mở ra hay là… biết nhắm lại tìm ra huyền thể!
Nhà báo Vũ Lâm
